A Arte Contemporánea

O Museo, como parte importante dos seus fondos e como aspecto diferenciador do seu carácter, mostra unha colección de arte contemporánea, principalmente escultura, repartida entre as súas diferentes seccións, formando ela mesma unha sección baixo o nome de "Ida e volta".

Estas obras, intencionadamente mesturadas entre os obxectos tradicionais, están seleccionadas por presentar nas súas formas, na súa intención ou simplemente no seu poder suxerente unha conexión coas pezas da cultura popular expostas.

Principais artistas

Na colección atópanse obras de artistas galegos na súa maioría pertencentes á chamada Xeración Atlántica e contemporáneos como Alvaro de la Vega, Ignacio Basallo, Paco Pestana, Manolo Paz, Luis Borrajo, Xoan Lomarti, Fernando Villapol, Lugilde, Francisco Otero, Manuel Moldes, Miguel Macía, Xoán Vila e José Vázquez Cereijo, este dunha xeración anterior. Tamén outros máis novos como Pablo Sánchez e José Miguel López, Mónica Alonso, Benxamín Alvarez e Berio Molina. Estes tres últimos nados na Fonsagrada. Tamén está presente a obra de artistas afeccionados locais ou próximos como: “Marqués de San Xés”, “Pipo de Brañela”, Cotarelo, “Valiña”, Manuel Pardo, Laureano Rego e Amador Arias.

Caracterización da sección “Divino Humano”

Varios destes artistas mostran na sala das “Crenzas” unha visión particular dos sentimentos que se viven na sociedade contemporánea, relacionados cos mesmos ou parecidos que en tempos pasados se expresaron por medio das imaxes relixiosas. Para ilustrar esa relación amósanse no que se denomina como conxunto “DIVINO HUMANO” unha serie de esculturas contemporáneas xunto con outras tradicionais obxecto de devoción popular, propoñendo así ao espectador unha nova reflexión sobre o diálogo entre a tradición e a modernidade. Os sentimentos básicos da natureza humana representados nas imaxes piadosas de outrora, que expresaban as inquedanzas, perplexidades e paixóns humanas, aínda que filtrados pola Igrexa, son rescatados agora polos artistas presentes nesta sección. Estes artistas, consciente ou inconscientemente, e en todo caso encarnados na tradición do país, demóstrannos que sentimentos como o sufrimento, a redención, a culpa, a virtude, o sacrificio, a anguria… seguen presentes, aínda que lonxe da proxección sobrenatural e divina, tan característica da tradición. Dan fe así dun momento como o actual no que prima unha visión humanística substitutiva daquela visión relixiosa que antano procuraba ao pobo apoios existenciais.

De ida e volta: A relación entre a tradición e as obras comtemporáneas.

O novo ídolo popular

Se o santo venerado na tradición reunía as virtudes nas que a sociedade colocaba a medida das excelencias ás que había que achegarse, Fernando Villapol recolle en “Idolo do 2000” (Un futbolista infantil santificado) a figura dun heroe popular, o modelo de virtudes que para unha parte da sociedade representa a excelencia á que se aspira socialmente.

O profeta ecoloxista

O don da profecía, o don de alguén que ten a capacidade de anunciar un cambio que vai vir, como o anuncio de Xoán o Bautista con respecto da chegada de Xesús, representado nunha grácil figura no retábulo barroco de Mazaeda do Museo, ten nos nosos tempos unha correspondencia no coñecido anuncio dos ecoloxistas sobre o futuro do planeta Terra. Unha profecía sobre ese destino sería o que nos presenta Mónica Alonso na figura do seu profeta ecoloxista, recoñecible no atributo da súa vestimenta evocadora da natureza.

A anguria e a dor

A anguria que marcaba a existencia das xentes nos tempos convulsos do Barroco, traducida en imaxes tan tremendas como as dos santos torturados da época, pódese rastrexar agora, na nosa tamén torturada época no dramatismo que se expresa na obra de artistas que recollen as ansiedades dos novos tempos en figuras que expresan culpa e dor, representados nas mans estigmatizadas de Xosé Miguel López e no torso atormentado por cortantes lastras que presenta Pablo Sánchez.

O sacrificio e a guerra

Represéntase a idea de sacrificio na escultura de Paco Pestana onde un súbdito militar é inmolado por orde do poder nunha guerra incomprensible para el, pero así e todo conservado na memoria popular grazas á intervención do artista que o introduce nun baño de sal. Acompañando a esta escultura, unha pintura de José Vázquez Cereijo alude de xeito grotesco á ridiculez da vaidade militarista.

Invocación e redención

As ansiedades que padecen moitas persoas na sociedade actual reflíctense na figura de Alvaro de la Vega que no seu xesto de invocación desesperada parece reclamar algún xeito de redención.

Espiritualidade contemporánea

A perda do consolo que proporcionaba a relixión tradicionalmente produce nalgunhas conciencias contemporáneas a necesidade de acudir a espiritualidades que satisfagan as súas ansias existenciais, cuestión que aborda unha pintura e unha escultura do artista Lugilde acudindo a imaxes de esoterismo surrealista.

Primitivismo e totemismo

Unha conexión coas culturas prehistóricas do país pode rastrexarse na escultura de Manolo Paz que na rotundidade da súa forma e no seu primitivismo evoca a imaxe dun tótem de veneración asociada a antigas relixións.

Cruz e símbolo

Xoan Lomarti nun expresionista e colorido cadro representa unha cruz que marca dramaticamente o seu caráter relixioso mais tamén icónico.

Pasos sen destino

A idea católica de estar de paso ten unha tradución actual no constante movemento no que se vive. Unha constante inquietude sen trascendencia superior, tal como se pode interpretar nos pasos sen destino dados polos personaxes que circulan sobre o fío dunha agresiva serra, creados por Valiño, artista de Castroverde, e que parecen camiñar constantemente sen destino

A parroquia dos mortos

O sentimento de parroquia, de comunidade veciñal, ten unha manifestación no mundo dos mortos representado no adro da igrexa de San Xoan dos Vaos, na Ribeira de Piquín, mediante cráneos incrustados na súa parede reproducidos nunha pintura de Manuel Pardo, veciño dos Vaos, como evocación da parroquia dos mortos que conviven cos vivos no propio templo.

Autoría:

Dos textos: Xoan Xosé Molina
Das fotos: Marisé Fernández, Tara Rego