MENÚ

A Música

A Fonsagrada foi terra de música desde tempo innmemorial, moitas veces asociada a celebracións pero tamén aos traballos e á vida diaria. Tamén era terra de gaiteiros e de tocadores de instrumentos varios, moitas veces fabricados por eles mesmos, o que dá idea da riqueza musical de esta comarca.

A Música acompañando a vida

A Fonsagrada foi terra de música e músicos como dan fe as numerosas recollidas musicais que se levan feito aquí. Dende os anos 70 (Dorothe Shubart e Antón Santamarina) pero tamén, nos 80 e 90, artistas recoñecidos como Mercedes Peón e Xavier Díaz, entre outros, recolleron música aquí e puxérona en valor, algo que nunca lles agradeceremos abondo.

Ligazón ás recollidas musicais

Case sempre a música estaba asociada a xuntanzas e celebracións, como as polavilas, que se facían os polas noites de inverno ou os domingos pola tarde, ou tamén ao rematar certos traballos comunitarios como a mallega. Pero, no caso do cantar, tamén se facía, individualmente ou en grupo, mentres se realizaban os traballos de cada día, ou polo menos aqueles traballos nos que a dureza o permitía. Cantábase polos camiños, durante a sega, sachando nas leiras, cando se ía co gando, etc. Tamén se xipraba (asubiaba) moito e grixábase (aturuxar). Era frecuente escoitar grixar ou escougar en calquera celebración e incluso contestar aos grixos que se escoitaban ao outro lado do val cando se volvía do traballo ou da polavila…

O gaiteiro José do Chocolateiro de Fumaior
O gaiteiro José do Chocolateiro de Fumaior
Trompa de Herminio "O cazote" feita por Otilio de Vilarmeán
Trompa de Herminio "O cazote" feita por Otilio de Vilarmeán
Violíns de Modesta, a cega de Noceda e e de Florencio, o cego dos Vilares
Violíns de Modesta, a cega de Noceda e e de Florencio, o cego dos Vilares

A vitrina do Museo

A Fonsagrada era terra de gaiteiros, violinistas, tocadores de trompa (arpa de boca), de clarinete, de bombo, de redoblante (tambor), acordeonistas, tocadores de harmónica, cantadores e cantadoras, etc. Na vitrina do Museo dedicada á música atopamos fotos  dalgúns deles e tamén instrumentos  dun enorme valor simbólico, como os violíns de Modesta, a cega de Noceda, ou de Florencio, o cego dos Vilares; a gaita de José do Chocolateiro, de Fumaior ou unha trompa feita por Otilio Álvarez, de Vilarmeán, instrumento do que foi un virtuoso Hermino do Cazote, de Fonfría. Tamén atopamos instrumentos sinxelos, como os xipros ou pipas, feitos de castiñeiro ou as tobas feitas de casca de castiñeiro, cortada e enrolada en espiral. Todos estes materiais eran doados de atopar na rodeada, polo que a  maioría dos gaiteiros da Fonsagrada empezaron a practicar e adentrarse no mundo da música con estes instrumentos sinxelos que eles mesmos fabricaban de nenos cando ían co gando ao monte. Especial interese ten a trompa ou arpa de boca, instrumento de ferro moi antigo que conservaron na Fonsagrada os ferreiros, que a construían, e os pastores que a tocaban.

No pestana de “Cultura inmaterial”  desta páxina, temos un apartado dedicado específicamente á Música na Fonsagrada, polo que remitimos alí a quen queira saber máis.

Autoría:

Dos textos: Responsables da páxina
Das fotos: Arquivo do Museo, Marisé Fernández, Laura Fernández

ANT. SEG.